Tamaşa Şarl Perronun məşhur “Zoluşka” nağılı əsasında bəstəkar İ. Roqalev, ssenarist və prodüser A. Maksimıçev, rəssam T. Melnikova və aktrisa Y. Aqeyevanın (“Qızıl Maska” mükafatı laureatı) birgə yaradıcılıq məhsuludur. Bu səhnə quruluşu əsərin sərbəst interpretasiyasıdır və köhnə teatrın ruhunun dirçəlməsini nümayiş etdirir. Yumoristik pantomima kimi səhnəyə qoyulmuş tamaşa öz gözəl mənzərələri, şən musiqisi, taxtadan ənənəvi texnikalarla düzəlmiş ifadəli marionetləri və ustalıqla 21 marioneti oynadan aktrisa uşaqları və yeniyetmələri heyrətləndirir. “Zoluşka” Moskvada iki milli “Qızıl Maska” mükafatına layiq görülüb.

“Sonya” – tənha qadın haqqında impressionist üslublu miniatürdür. Həyat onunla qəddar oyun oynayıb, lakin bu oyun onun həyatının ən böyük xoşbəxtliyinə çevrilib.
Sonya bir qədər kök, bir qədər çirkin, bir qədər tənhadır. Lakin o, bəzi şeylərdə çox istedadlıdır: o, mükəmməl aşpaz və dərzidir, həmçinin insanların əsəblərinə toxunmaqda mahir ustadır. Belə ki, bir gün o, sevgi məktubu alır. Məktub çox ehtiraslı və ciddi olur və Sonyanın qəlbində bir alov yaranır. Bu məktubun onun pis dostu Adanın yazdığı heç ağlına belə gəlmir. Məktub Sonyanın həyatını həmişəlik dəyişir.

Bu günə kimi dünya şöhrətli hekayə sadəcə olaraq P.İ. Çaykovskinin baleti ilə assosiasiyalar yaradırdı. İndi bəstəkar İ. Roqalevin, rejissor A. Maksimıçevin və rəssam T. Melnikovanın səyləri nəticəsində məşhur nağılın yeni janrı ərsəyə gəlmişdir. Vokal və reçitativ sayəsində Orta əsrlərin ən səciyyəvi janrı olan ballada əsas ifadə vasitəsinə çevrilmişdir. “Yatmış gözəl” kukla teatrının səhnəsində özlərini artıq böyük hesab edən uşaqlar və əslində hələ də uşaq olduqlarını anlayan yeniyetmələr üçün qoyulmuş bir tamaşadır.

A.P. Çexovun ən məşhur əsərlərindən biri olan bu klassik tamaşa gündəlik həyatda acılı-şirinli günlər prizmasından əbədi sevinc və kədər mövzularına toxunur. Puç olmuş ümidlər, mənasız iş, boşuna yaşanmış həyatdan bəhs edən tamaşa bugünkü gündə bir çox insanların əhvalını əks etdirir. Vanyanın “Mən yaşamamışam!” harayı əsrlər sonra özünü doğrultdu.

Görkəmli aktrisa Sara Bernar keçmişdə baş vermiş hadisələri bərpa etməyə çalışır. Öz xatirələrində o, yenidən səhnəyə, uşaqlığına, anası ilə münaqişələrə yaxud sevgilisi ilə söhbətlərə qayıdır. Bütün bunlar ona nə üçün lazımdır? Bəli, bütün bunlar ona solğun həyatını duyğu və emosiyalarla doldurmaq üçün lazımdır, lakin bu dəfə yalnız xatirələrdə. Onun hələ də səhnəyə və tərəf müqabillərinə ehtiyacı var. Sara Bernar monoloqlar və katibi Pitu ilə xəyali dialoqlar aparır.

Bəzi vacib sözlər söylənilməyib, belə ki, Sara Bernar inadla öz mərhum rəqibləri ilə birtərəfli mübahisələri davam etdirir. Yoxluğun astanasında hisslər, iztirablar, ehtiras, irrasionallıq – hamısı təbii şəkildə geri qayıdır... Və həyatın mahiyyəti, teatrın mahiyyəti də elə budur.

Səhnəyə qoyduğu “Sığınacaq” tamaşasında Beer şəxsiyyət, xarici mənşə, zülm, azadlıq, mənsubiyyət, vətən, həsrət və ev kimi konsepsiyaları tədqiq edir. Onun sözlərinə görə, bu konsepsiyalar ekzistensial baxımdan harada və nə vaxt olmasından asılı olmayaraq, hər bir insana aiddir. Ev kimi identifikasiya edilən yerin axtarışı insanın ekzistensial təcrübəsinin bir hissəsidir.
“Kibbutz” Müasir Rəqs Şirkəti, dünyada ən öndə gedən rəqs şirkətlərindən biridir və bədii rəhbəri Rami Beerin yaradıcılığı ilə tanınır. Onun eksklüziv və unikal xoreoqrafiya üslubu şirkətin həm İsraildə, həm xaricdə brendə çevrilmişdir. Texniki cəhətdən güclü və fiziki cəhətdən müxtəlif rəqqaslar komandası və dinamik həssaslığı ilə şirkət İsrail rəqsini ən yaxşı tərəfdən səciyyələndirir və mütəmadi olaraq ən nüfuzlu teatrlarda və dünya üzrə qabaqcıl festivallarda çıxış edir.

Zınqırovların və qədim alətlərin tutqun səsləri, heyvan dəriləri, buynuzlar, mantar. Jest və səsin gücü, Dionis ilə qohumluq və eyni zamanda rəqs və mahnı ifalarının inanılmaz dərəcədə dəqiqliyi. Kədərli maskalar və qan, qırmızı şərab, təbiətin insan tərəfindən əhliləşdirilən qüvvələri. Lakin hər şeydən üstün olan, qaranlıq qış fəsli. Təəccübləndirən məqam U. Şekspirin şah əsəri ilə Sardiniya adasında tapılmış maskaların müxtəlifliyi arasında olan analogiyaların sayıdır. Sardin dili məhsuldarlığı azaltmır, o, italyan dilində sadəcə olaraq ədəbiyyat kimi qala bilənləri nəğməyə çevirir.

Parametləri və təxəyyüldə mövcud olduqlarını yaradan aktyorların bədənləri boş oyun səhnəsini canlandırırlar - daşlar, torpaq, dəmir, qan, döyüşçü pozaları, qədim Nuragi sivilizasiyasının qalıqları fonunda. Mahiyyət mənanın ötürülməsində deyil, alıcı üzərinə düşən ilkin gücdədir.

Prodüser Elşən Məmmədov ilə rejissor və xoreoqraf İqor Orşulyakın yaradıcı əməkdaşlığı nəticəsində ərsəyə gəlmiş layihə Rusiya səhnəsi üçün unikal bir tamaşadır.

Populyar “musiqiçinin zarafatı” janrından uzaqlaşmaq və artistik tamaşanın bütün janrlarının (rəqs, pantomima, sirk) birləşdiyi hekayə, musiqi vasitəsilə real dramatik şou yaratmaq çox əhəmiyyətli bir qərar idi. Burada aktyorların step rəqsi, diyircəkli konkilər, müxtəlif üslublarda rəqslər, canlı akrobatik hərəkətlər yer alır.

“Paris gecələri” tamaşaçıları keçən əsrin 30-cu illərin ehtiraslı arzular və gözəlliklə dolu coşqun varyete ab-havasına aparır. Tamaşa cəmiyyət tərəfindən rədd edilmiş fahişələrin və alverçilərin, küçədəki avaraların və gizli məşuqların həyatından xəyali anları üzə çıxarır. Tanınmış macar fotoqrafı Brassainin səciyyəvi dünyası ilə ilhamlanmış şəhvət, sevgi və tənhalıq gecəsi. Heyrətləndirici sirk artistləri, rəqqaslar və musiqiçilər keçən əsrin 30-cu illərin dekadent, lakin sevgi dolu gizli Paris gecələrini canlandırırlar.

“Yevgeni Onegin” tamaşasının yaradılmasında Rimas Tuminas A.S. Puşkinin romanının tam olaraq səhnə üçün adaptasiyasını hədəfə almayıb. Əsas mövzu kimi o, Tatyananın Oneginə olan məhəbbəti haqqında hekayəni göstərib. Hekayənin proloqu və epiloqu var. Tamaşa A.S. Puşkinin personajlarının yaddaşında və təxəyyülündə inkişaf edir. Biz Oneginin otağından onun malikanəsinə, sonra Larinin yaxınlıqda olan evinə, daha sonra Moskvaya və nəhayət yenidən Oneginin otağına qayıdırıq. Hadisələrin miqyası daim dəyişir: səs-küylü şənliklərdən personajların təklikdə daldığı düşüncələrədək, izdihamlı səhnələrdən qəhrəmanların təklikdə olan xatirələrədək. Bütün bu səhnələr, çərçivənin içində Oneginin kreslosunun yanındakı divardan asılan Tatyananın sevgi məktubunun ayrı-ayrı fraqmentləri kimi keçmişdən vahid şəkildə toplanıb.

“Yevgeni Onegin” tamaşasının yaradılmasında Rimas Tuminas A.S. Puşkinin romanının tam olaraq səhnə üçün adaptasiyasını hədəfə almayıb. Əsas mövzu kimi o, Tatyananın Oneginə olan məhəbbəti haqqında hekayəni göstərib. Hekayənin proloqu və epiloqu var. Tamaşa A.S. Puşkinin personajlarının yaddaşında və təxəyyülündə inkişaf edir. Biz Oneginin otağından onun malikanəsinə, sonra Larinin yaxınlıqda olan evinə, daha sonra Moskvaya və nəhayət yenidən Oneginin otağına qayıdırıq. Hadisələrin miqyası daim dəyişir: səs-küylü şənliklərdən personajların təklikdə daldığı düşüncələrədək, izdihamlı səhnələrdən qəhrəmanların təklikdə olan xatirələrədək. Bütün bu səhnələr, çərçivənin içində Oneginin kreslosunun yanındakı divardan asılan Tatyananın sevgi məktubunun ayrı-ayrı fraqmentləri kimi keçmişdən vahid şəkildə toplanıb.

“Yevgeni Onegin” tamaşasının yaradılmasında Rimas Tuminas A.S. Puşkinin romanının tam olaraq səhnə üçün adaptasiyasını hədəfə almayıb. Əsas mövzu kimi o, Tatyananın Oneginə olan məhəbbəti haqqında hekayəni göstərib. Hekayənin proloqu və epiloqu var. Tamaşa A.S. Puşkinin personajlarının yaddaşında və təxəyyülündə inkişaf edir. Biz Oneginin otağından onun malikanəsinə, sonra Larinin yaxınlıqda olan evinə, daha sonra Moskvaya və nəhayət yenidən Oneginin otağına qayıdırıq. Hadisələrin miqyası daim dəyişir: səs-küylü şənliklərdən personajların təklikdə daldığı düşüncələrədək, izdihamlı səhnələrdən qəhrəmanların təklikdə olan xatirələrədək. Bütün bu səhnələr, çərçivənin içində Oneginin kreslosunun yanındakı divardan asılan Tatyananın sevgi məktubunun ayrı-ayrı fraqmentləri kimi keçmişdən vahid şəkildə toplanıb.

Fransız dramaturqu Jan Anuyi Evripidin faciəsinə müraciət etməyə nə vadar etdi? Bir tərəfdən – günbəgün yaxınlaşan sosial düşmə təhlükəsinin şəxsiyyəti, mədəniyyəti, siyasəti məhv edən zəmanəmiz, digər tərəfdən isə – əyləncələrə, şoulara və mənasız şənliklərə olan meyldən imtina etmək cəhdi. Ksenofobiyanın, irqçiliyin və zorakılığın baş qaldırması səbəbindən cəmiyyətin öz tibbi tarixi qorxularını araşdırmaq niyyətinin olmaması faktı. Mənəviyyatın katastrofik dərəcədə düşməsi, latayırçılıq, var-dövlətə meyllənmə və pulun getdikcə artan hakimiyyəti fonunda insan getdikcə məhv olur. Yalnız güclülər digərlərindən fərqlənməyi, öz müstəqilliyini qorumağı və var-dövlət fəlsəfəsi axınına qoşulmamağı, “Mən hamı kimiyəm” cəlbedici postulatını rədd etməyi, simasız kütlənin dağıdıcı olduğunu dərk etməyi bacarır. Anuyin “Medeya”sı Evripidin faciəsinə əsaslanır və bizə daha yaxındır. Tamaşanın dili müasirdir. Qəhrəmanların dialoqları keçmişdən indiyə və yenidən keçmişə qayıdır. Tamaşanın yaradıcıları söz axınları və səhnələr arasında mənaları fərqləndirməyə çalışıblar.

Təqdim edilən məftunedici musiqi sənəti və şən vizual komediya sizi təəccübləndirəcək və heyrətləndirəcək.

Pol Morokkonun səhnəyə qoyduğu rəngarəng komediya və dəlisov məzhəkənin enerjili partlayışı olmaqla OLÉ! flamenko, salsa rəqsləri ilə blüz, caz və pop musiqilərinin mükəmməl qarışığıdır.

Üç latın maço gitaralarında çalıb sonra onları atmaqla, masaüstü tennis toplarını oynatmaqla və tamaşaçıları həyatlarında bəlkə də heç vaxt olmadıqları ən dəlisov, ən səs-küylü və ən maraqlı şənliyə dəvət etməklə komediyanı absurd və şənliyin yeni səviyyəsinə qaldırırlar.

Tamaşada mürəkkəb münasibətdə olan qadın və kişi göstərilir. Onlar geyimlərlə əhatə edilmiş səhnədə dayanıblar. Hisslər və düşüncələr onların bədən hərəkətləri ilə və öz həyatı ilə yaşayan geyimlərin hərəkətləri ilə ifadə edilir.

“Gediş” sehrbaz və vizual sənətkar Kalle Nio tərəfindən səhnəyə qoyulub. Tamaşanın səhnəsində bir-birindən ayrı düşmüş, nağıl obrazları və illüziyalar dəryasında üzən cütlük göstərilir. XIX əsrin sehrbazlarının səhnə illüziyalarından ilhamlanaraq, tamaşa absurd yumor və faciənin bir-birini əvəz etməsi ilə sirli atmosfer yaradır. Sülh sirkin, sehrin, rəqsin, geyim dizaynının və vizual incəsənətin birləşdiyi unikal teatr təcrübəsini yaradır.

Tamaşa Azərbaycanın yazıçı-satirik, jurnalist, maarifçi və ictimai xadimi, Molla Nəsrəddin ləqəbi ilə tanınmış Cəlil Məmmədquluzadənin eyni adlı pyesi əsasında hazırlanıb. Əsərdə yazıçı sosial bərabərsizlik mövzusuna toxunub.

Kamran Şahmərdanın səhnəyə qoyduğu tamaşa satirik etno-rok müzikldir. Hadisələr İranın Təbriz şəhərində baş verir, cəhalət, fanatizm, köhnə cəmiyyətin qara qüvvələrinə qarşı gedən mübarizədən bəhs edir.

Tamaşa xüsusi olaraq 3-cü M.A.P. Beynəlxalq Teatr Festivalının açılış mərasimi üçün YARAT-ın sifarişi ilə hazırlanıb.

Kamran Şahmərdan azərbaycanlı kino və teatr rejissorudur. O, uzun illərdir ki, Finlandiyada yaşayır və orada “Ağ və Qara” teatrını yaradıb, eyni zamanda Ağ və Qara Teatr Festivalının təsisçisidir. 2018-ci ildən M.A.P. festivalının bədii rəhbəridir.

İlkin olaraq miniatür, fraqmentli epizod kimi görünənlərdən hekayə möcüzəvi şəkildə mürəkkəb bir tapmaca kimi yaradılıb. Tamamilə səssiz, sözsüz ifadələr insanın təxəyyülündə tənha kişi ilə tənha qadın arasında partladıcı münaqişə yaradır. Onlar yer üzündə sevgi axtararkən rollarını dəyişir və janrdan janra keçirlər, maskaları dəyişirlər. Lakin yekunda xoşbəxt sonluq gəlib çıxmır, buna baxmayaraq maraqlı səyahət müəyyən rahatlıq gətirir.

Adi polis şöbəsi. Saxlanılan və dindirilən Moskva yaxınlığındakı Podolsk şəhərində yaşayan otuz yaşlı cavandır. Saxlanılma səbəbi aydın deyil – sərxoş deyil, səliqəli geyimdədir, sənədləri qaydasındadır, şəxsiyyəti təsdiq edilib. Lakin polis şöbəsinin əməkdaşları çox emosional dindirmə aparırlar, onu cibinə narkotik maddə atmaqla yaxud çoxdankı açılmamış hadisələrdə onu şübhəli şəxs kimi təqdim etməklə təhdid edirlər. Cinayət hesabatları və detektiv hekayələrdən olan tipik hal... Lakin qüdrətli polisi bu qədər qiymətsizləşdirmək olarmı?

Polis əməkdaşları tərəfindən qaldırılan məsələlər tamamilə protokola və sağlam məntiq qanunlarına uyğun deyil. Bu tamaşa daim hər şeydən – nəm iqlim, darıxdırıcı iş, laqeyd ər və ya arvad yaxud darıxdırıcı həyatdan – narazı olanlar, hər şeydən şikayət edənlər üçündür. Bəlkə onlar da heç olmazsa bir dəfə “Podolskdan olan adamın” düşdüyü polis şöbəsinə baş çəkməlidirlər?!

Obyektlərin hekayə elementi kimi tədqiqi nəticələrinə əsaslanaraq, bu tamaşanın müəllifləri dünya tarixini öz nöqteyi-nəzərlərindən göstərməyə çalışıb, bəşəriyyətin inkişafını təşkil edən bəzi hadisələr üzrə audiovizual səyahət yaratdılar. Müəlliflər obyektlərin manipulyasiyası, xoreoqrafik hərəkətlər və işıq proyeksiyalarının vəhdəti nəticəsində qısa hekayə şəklində unikal bir tarix dərsi yaratmışlar.

Obyektlərin hekayə elementi kimi tədqiqi nəticələrinə əsaslanaraq, bu tamaşanın müəllifləri dünya tarixini öz nöqteyi-nəzərlərindən göstərməyə çalışıb, bəşəriyyətin inkişafını təşkil edən bəzi hadisələr üzrə audiovizual səyahət yaratdılar. Müəlliflər obyektlərin manipulyasiyası, xoreoqrafik hərəkətlər və işıq proyeksiyalarının vəhdəti nəticəsində qısa hekayə şəklində unikal bir tarix dərsi yaratmışlar.

Obyektlərin hekayə elementi kimi tədqiqi nəticələrinə əsaslanaraq, bu tamaşanın müəllifləri dünya tarixini öz nöqteyi-nəzərlərindən göstərməyə çalışıb, bəşəriyyətin inkişafını təşkil edən bəzi hadisələr üzrə audiovizual səyahət yaratdılar. Müəlliflər obyektlərin manipulyasiyası, xoreoqrafik hərəkətlər və işıq proyeksiyalarının vəhdəti nəticəsində qısa hekayə şəklində unikal bir tarix dərsi yaratmışlar.

İsrailli Amos Kenanın nüfuzlu “Eyn-Haroda gedən yol” romanı əsasında yaranmış “Torpağın duzu” tamaşası ölkəsində baş vermiş hərbi çevrilişdən qaçaraq ən son müstəqil sığınacaq və deyilənlərə görə, müqavimətin son dayağı olan Eyn-Haroda qədər çatmış üsyançı bir romanistdən bəhs edir. Qəhrəmanın – simasız, adsız Bunraku kuklasının gözləri ilə tamaşaçılar müharibənin faciəvi dövrünü əks etdirən – minlərlə ton duzdan yaradılmış Yaxın Şərq mənzərəsi fonunda, miniatür şəhərin kağız küçələrində plastik sisternlərin yuvarlandığı səhnəsini seyr edirlər. Xüsusi quraşdırılmış kamera xırda dəstlərdən keçərək eyni zamanda çəkilmiş materialı şəhərin üzərində asılmış kinoekrana ötürür.

“Puppet Cinema” Teatrının yaratdığı “Torpağın duzu” tamaşasının zərif mexaniki rəqsi canlı film elementlərini və teatr sənətini özündə birləşdirir. Səhnə quruluşu daim mübarizədə olan ölkənin və həyat uğrunda mübarizə aparan insanların tarixindən bəhs edir. Tamaşa canlı olaraq səhnədə yarandıqca, dağıldıqca və yenidən qurulduqca, tamaşaçılar özünüqoruma ehtiyacının mövcud olduğunun və bizim azadlıq uğrunda apardığımız mübarizənin şahidi olurlar.